به گزارش خبرگزاری مجله آرونو، خدمت وظیفه عمومی به عنوان یکی از ارکان نظام اجتماعی و ملی، نقشی تعیین کننده در شکل‌گیری مسئولیت‌پذیری، انضباط فردی و مشارکت جوانان در مسیر توسعه ملی دارد و این خدمت علاوه بر جنبه قانونی خود، به عنوان یک تجربه اجتماعی مؤثر، زمینه‌ساز رشد فکری و شخصیتی نسل جوان است.
نظام وظیفه عمومی با هدف سازماندهی و سامان‌دهی حضور مشمولان در فرایند خدمت، ساختاری منظم و قانون‌مند ایجاد کرده است و این نظام تلاش دارد تا ضمن اجرای قوانین مرتبط با خدمت سربازی، بستری عادلانه و شفاف برای تعیین وضعیت افراد، بررسی معافیت‌ها و اعزام مشمولان فراهم کند.
فرایند خدمت وظیفه عمومی تنها به حضور در دوره‌های آموزشی محدود نیست، بلکه مجموعه‌ای از مراحل برنامه‌ریزی‌شده را شامل می‌شود که هر یک با هدف ایجاد نظم، تسهیل امور و حمایت از مشمولان طراحی شده است و همکاری نهادهای مرتبط و استفاده از سامانه‌های خدماتی، موجب تسریع و دقت بیشتر در انجام این فرایندها شده است.
در سال‌های اخیر، نگرش تازه‌ای نسبت به خدمت وظیفه عمومی شکل گرفته است و این نگرش بر آن است که دوران خدمت می‌تواند فرصتی برای کسب تجربه، مهارت‌آموزی و آمادگی ورود به عرصه‌های اجتماعی و حرفه‌ای باشد و از همین رو، برنامه‌های آموزشی و مهارتی گوناگونی برای افزایش بهره‌وری دوران خدمت در نظر گرفته شده است.
سازوکارهای مختلف، همچون امکان استفاده از طرح‌های کسری خدمت، معافیت‌ها و دوره‌های مهارت‌آموزی، به جوانان این فرصت را می‌دهد که خدمت خود را با شرایط تحصیلی، خانوادگی و شغلی خویش هماهنگ‌تر کنند و این انعطاف‌پذیری، نشان از فعالیت نظام وظیفه عمومی در چهارچوب کارآمدی بیشتر و پاسخ‌گویی به نیازهای نسل جدید دارد.
بیشتر بخوانید: آخرین وضعیت خرید خدمت سربازی ۱۴۰۴
خدمت وظیفه عمومی تنها یک تکلیف نیست، بلکه مرحله‌ای مهم در مسیر بلوغ اجتماعی و شکل‌گیری هویت فردی به شمار می‌رود و اجرای منظم، قانون‌مند و هوشمندانه این نظام، ضمن پاسخ به نیازهای کشور در حوزه نیروی انسانی، می‌تواند بستری برای رشد، تجربه و مسئولیت‌پذیری جوانان فراهم سازد.
همواره شاهد فعالیت افراد سودجو و واسطه‌هایی که با وعده‌های غیرواقعی به دنبال فریب مشمولان و خانواده‌های آنها هستند هستیم که یا کسری خدمت در مدت کوتاه و در ازای دریافت مبالغ بالا، موجب بروز مشکلات حقوقی و مالی برای متقاضیان می‌شوند و در بسیاری موارد، پرونده مشمول را نیز با خطا و مشکل مواجه می‌کنند.
از این رو، تأکید بر آگاهی‌رسانی و مراجعه به منابع رسمی اهمیت ویژه‌ای دارد و مشمولان و خانواده‌های آنها باید تمام امور مربوط به خدمت سربازی، از ثبت درخواست تا پیگیری وضعیت، را تنها از طریق دفاتر پلیس ۱۰+ و مجموعه‌های وابسته به اداره وظیفه عمومی دنبال کنند و دریافت مشاوره از کارشناسان معتبر و پرهیز از اعتماد به واسطه‌ها، می‌تواند از بروز خسارت‌های مالی و قانونی جلوگیری کند و روند انجام امور را دقیق‌تر و ایمن‌تر سازد.
با توجه به اهمیت آگاهی‌بخشی در زمینه خدمت وظیفه عمومی و نقش آن در سامان‌دهی و هدایت نسل جوان و در راستای بررسی روندهای قانونی اعزام مشمولان، شرایط بهره‌مندی از معافیت‌ها، طرح‌های ویژه مانند انصار، نحوه محاسبه کسری خدمت و همچنین برنامه‌های جدید مهارت‌آموزی و تخصصی‌سازی دوران سربازی، با سرهنگ اکبر معادلی، معاون وظیفه عمومی فرماندهی انتظامی استان اصفهان گفت‌وگویی داشتیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
مجله آرونو: هفته نیروی انتظامی با چه شعاری برگزار شد و وظیفه عمومی استان چه ماموریت‌هایی برعهده دارد؟
معادلی: هفته نیروی انتظامی امسال با شعار «پلیس مقتدر، مشارکت همگانی و جامعه امن» برگزار شد و هدف آن برجسته کردن نقش پلیس در ایجاد امنیت و تقویت مشارکت اجتماعی است.
وظیفه عمومی استان مجموعه‌ای خدماتی است و از اینکه در این مجموعه به قشر جوان جامعه خدمت می‌کنیم، خرسند هستیم؛ مهم‌ترین ماموریت این مجموعه اعزام مشمولان به مراکز آموزش و تأمین نیروی انسانی سرباز از تمام نقاط کشور است که این خدمت با همکاری پلیس ۱۰+ انجام می‌شود تا فرایند اعزام به صورت منظم و دقیق باشد.
مجله آرونو: افراد مشمول خدمت سربازی چگونه تعریف می‌شوند و نحوه اعلام وضعیت مشمولان چگونه است؟
معادلی: بر اساس ماده ۲ قانون خدمت وظیفه عمومی، هر فرد ذکور در ماهی که به ۱۸ سال تمام می‌رسد، مشمول خدمت مقدس سربازی محسوب می‌شود و فرد مشمول باید مشخص کند که قصد ادامه تحصیل، خدمت سربازی یا معافیت پزشکی دارد تا مشمول غیبت نشود و مشمولان می‌توانند برای انجام مراحل اولیه به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنند و اقدامات لازم را انجام دهند.
در طول سال، ۱۱ مرحله اعزام انجام می‌شود که در هر مرحله، مشمولان با دریافت دعوت‌نامه به محل مشخص شده برای تقسیم‌بندی و اعزام که در اصفهان ورزشگاه نقش جهان است، مراجعه می‌کنند و در این مکان حضور و غیاب، بدرقه، گروه‌بندی و رزرو اتوبوس‌ها انجام می‌شود و برای مشمولانی که فاصله آنها با محل آموزش بیش از ۳۰۰ کیلومتر است، اعزام رایگان تا درب محل آموزش فراهم خواهد بود.
تمام مقاطع تحصیلی در یک روز به خدمت مقدس سربازی اعزام می‌شوند و زمان اعزام ممکن است یک یا دو روز متفاوت باشد و در مرکز آموزشی مشخص شده برای هر فرد، بر اساس مدرک تحصیلی، تقسیم‌بندی انجام می‌شود.
توصیه می‌شود خانواده‌ها باید به محض رسیدن فرزند پسر آنها به سن مشمولیت، پیگیر وضعیت خدمت سربازی او باشند و دفاتر پلیس ۱۰+ و مجموعه معاونت وظیفه عمومی به صورت رایگان به خانواده‌ها و مشمولان خدمت مشاوره‌ای ارائه می‌دهد و افراد باید مراقب افراد سودجو باشند.
مجله آرونو: مشمولان خدمت مقدس سربازی امکان برخورداری از چه معافیت‌هایی دارند؟
معادلی: معافیت‌ها شامل موارد ایثارگری، خانواده شهدا، سابقه جبهه، جانبازی و اسارت، بخشودگی سنی و مشمولان دارای فرزند است که افراد غیرغایب بالای ۳۵ سال با دو فرزند و مشمولان غایب زیر ۴۰ سال با چهار فرزند و مشمولان غایب بالای ۴۰ سال با سه فرزند شامل معافیت می‌شوند، البته باید توجه داشت که این قوانین تا پایان سال اعتبار دارد.
مجله آرونو: طرح انصار برای خدمت سربازی چیست و چه افرادی می‌توانند از این طرح استفاده کنند؟
معادلی: طرح انصار مخصوص مشمولان غایب با بیش از هشت سال غیبت است که افراد می‌توانند با مراجعه به منطقه بسیج محل سکونت خود، درخواست استفاده از این طرح را ثبت کنند که این طرح با لباس شخصی انجام می‌شود و امکان ادامه شغل فرد در زمان خدمت وجود دارد و خدمت سربازی در طرح انصار، به طور معمول بیش از ۲۱ ماه طول می‌کشد، مگر اینکه فرد از کسری خدمت سربازی برخوردار باشد.
مجله آرونو: غیبت در روند خدمت سربازی چه تأثیری دارد، اضافه خدمت چگونه محاسبه و انواع کسری خدمت چگونه اعمال می‌شود؟
معادلی: بر اساس قانون، افراد مذکر از ۱۸ سالگی مشمول خدمت سربازی می‌شوند و باید وضعیت سربازی خود را مشخص کنند، اگر در طول مدت سه ماه پس از شروع عیبت خود را معرفی کند، تنها سه ماه اضافه خدمت به او تعلق می‌گیرد و در صورت تأخیر بیشتر، حداکثر اضافه خدمت شش ماه خواهد بود و اگر غیبت توجیهی باشد، با بررسی کمیسیون از سامانه حذف می‌شود.
کسری خدمت شامل سابقه تأهل، فرزندان، سابقه جبهه، جانبازی و اسارت است که به ازای تأهل دو ماه، فرزند اول سه ماه، فرزند دوم چهار ماه و فرزند سوم پنج ماه کسری خدمت تعلق می‌گیرد و کسری خدمت طرح بسیج حداکثر شش ماه است و برای نخبگان و افرادی با سوابق خاص، محدودیت مشخصی ندارد.
مجله آرونو: استفاده از کسری خدمت سربازی برای مشمولان نخبه و دانشجویان چه شرایطی دارند؟
معادلی: دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند از طرح کسری خدمت استفاده کنند و برای این اقدام باید مدارک خود را بارگذاری کنند و حتی در زمان تحصیل نیز می‌توانند با در نظر داشتن فعالیت علمی تایید شده یا پایان‌نامه مرتبط و دارای تاییدیه، برای اخذ کسری خدمت سربازی اقدام کنند.
مجله آرونو: روند گرفتن معافیت پزشکی چگونه است و با توجه به فعالیت سودجویان در این حوزه، چه توصیه‌هایی باید مد نظر مشمولان خدمت سربازی و خانواده‌های آنها قرار گیرد؟
معادلی: تمام درخواست‌ها برای معافیت پزشکی از طریق دفاتر پلیس ۱۰+ ثبت می‌شود که پس از ثبت درخواست، معاینات اولیه توسط پزشک معرفی شده به مشمولان انجام می‌شود و سپس برای معاینات تخصصی، مشمولان به بیمارستان‌های نظامی ارجاع داده می‌شود.
در نهایت شورای پزشکی تشکیل و رای نهایی صادر می‌شود و مشمولان باید توجه داشته باشند که غیبت تأثیری در معافیت پزشکی ندارد؛ مشمولان و خانواده‌های آنها باید توجه داشته باشند بهترین مشاور برای آنها، مجموعه وظیفه عمومی و دفاتر پلیس ۱۰+ هستند و افراد نباید به واسطه‌ها و سودجویان مراجعه کنند تا متضرر نشوند.
تخصصی شدن سربازی به کجا رسید و سربازان چگونه می‌توانند حین خدمت مهارت آموزی داشته باشند؟
معادلی: تخصصی شدن خدمت سربازی طبق دستور مقام معظم رهبری در حال انجام و فرصت امریه‌ها و خدمت بر اساس مدرک تحصیلی برای مشمولان فراهم است و به منظور مهارت‌آموزی نیز سربازان می‌توانند در طول خدمت یا حداکثر تا پنج سال پس از آن در دوره‌های مهارت‌آموزی ثبت‌نام کنند.
این دوره‌ها با همکاری فنی و حرفه‌ای، جهاد کشاورزی و نهادهای دیگر اجرا می‌شود و گواهی فنی صادر می‌شود و تسهیلات ۱۵۰ میلیون تومانی با بهره ۴ درصد نیز برای افرادی که دوره‌های مهارت‌آموزی را گذرانده‌اند، در نظر گرفته شده است.
افراد باید توجه داشته باشند که این تسهیلات تنها برای افرادی است که بیش از پنج سال از خدمت آنها نگذشته باشد، استخدام رسمی در سازمان‌های دولتی یا نظامی نداشته باشند و وام اشتغال‌زایی دریافت نکرده باشند.
مجله آرونو: گذراندن دوره خدمت سربازی برای مشمولان چه مزیتی دارد؟
معادلی: یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها، کسب مهارت‌های فردی و اجتماعی است، چراکه سربازان با آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و مهارتی توانمند می‌شوند و پس از طی شدن دوره خدمت سربازی، امکان ادامه حرفه یا ارتقای مهارت خود را خواهند داشت.
